روانشناسی کودکان پرخاشگر

پرخاشگری در کودکان یک رفتار رایج است که می تواند به اشکال مختلفی مانند کتک زدن، گاز گرفتن، لگد زدن، جیغ زدن، فحاشی و لجبازی ظاهر شود. این رفتار می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان نوپا و پیش دبستانی شایع تر است.  رفتار با کودکان پرخاشگر، مجموعه‌ای از رفتارها و اقداماتی است که به منظور مداخله و کنترل این نوع رفتار و درمان آن صورت می‌گیرد. این اقدامات و روش‌ها باید با اصول علمی و توصیه‌های روانشناسی سازگار باشند. باید به یاد داشت که رفتار با کودکان پرخاشگر امری حساس و اهم است و بستگی به واکنش ما می‌تواند رفتار آنان را تحت کنترل قرار دهد یا آن را تشدید کند. واکنش‌های ما می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ واکنش مناسب می‌تواند به کنترل و درمان رفتار پرخاشگری کودک کمک کند در حالی که واکنش نامناسب و غیرحرفه‌ای ممکن است به تشدید رفتارهای پرخاشگرانه او منجر شود. روانشناسی کودکان پرخاشگر به بررسی علل، علائم و راهکارهای درمان پرخاشگری در کودکان می‌پردازد.

پرخاشگری کودکان به چه معنی است؟

پرخاشگری در کودکان به معنای رفتاری است که با هدف آسیب رساندن به دیگران انجام می‌شود. این رفتار می‌تواند به شکل‌های مختلفی مانند کتک زدن، گاز گرفتن، لگد زدن، جیغ زدن، فحاشی و لجبازی ظاهر شود.

پرخاشگری در کودکان یک رفتار رایج است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان نوپا و پیش دبستانی شایع تر است.

علل پرخاشگری در کودکان:

• عوامل ژنتیکی: برخی از کودکان ممکن است به طور طبیعی تمایل بیشتری به پرخاشگری داشته باشند.
• عوامل محیطی:
  • خانواده: کودکانی که در معرض خشونت خانوادگی قرار دارند یا والدین پرخاشگری دارند، بیشتر در معرض خطر پرخاشگری هستند.
  • همسالان: کودکانی که با همسالان پرخاشگر معاشرت دارند، بیشتر احتمال دارد که خود نیز رفتار پرخاشگرانه را یاد بگیرند.
  • رسانه ها: قرار گرفتن در معرض خشونت در تلویزیون، فیلم ها و بازی های ویدیویی می تواند به پرخاشگری در کودکان منجر شود.
• مشکلات عاطفی: کودکانی که از اضطراب، افسردگی یا سایر مشکلات عاطفی رنج می برند، ممکن است برای مقابله با این احساسات به پرخاشگری متوسل شوند.
• مشکلات یادگیری: کودکانی که در یادگیری یا برقراری ارتباط مشکل دارند، ممکن است از پرخاشگری به عنوان راهی برای ابراز ناامیدی خود استفاده کنند.

علائم پرخاشگری در کودکان:

علائم پرخاشگری در کودکان می‌تواند به صورت گوناگونی ظاهر شود. این علائم شامل افزایش فعالیت‌های فیزیکی خشونت‌آمیز مانند ضرب و شتم به دیگران یا حیوانات، نشانه‌های افسردگی یا اضطراب مانند تغییرات در الگوی خواب و اشتها، ناتوانی در کنترل خشم و عصبانیت، بی‌تابی و افزایش واکنش‌های خشمگین، مشکلات در مدیریت استرس و احساسات، کاهش توانایی در ارتباط موثر با دیگران و مشکلات در روابط اجتماعی، داشتن مشکلات در محیط تحصیلی مانند مشکلات در تمرکز و هماهنگی با دیگران، تمایل به تعارض و مخالفت مداوم با قوانین و مقررات خانواده و مدرسه، علاقه به تماشای برنامه‌ها یا بازی‌های خشن و خشونت‌آمیز، و نشانه‌های مشکوک در رفتارهای مخفیانه مانند دزدی یا دروغگویی می‌باشد. این علائم نشان دهنده این است که کودک ممکن است به علت مشکلات روانی یا اجتماعی دچار پرخاشگری شده باشد و نیاز به مداخله و پشتیبانی دارد.

چرا پرخاشگری در کودکان خطرناک است؟

کودکانی که به رفتارهای پرخاشگرانه متمایل هستند، معمولاً از طبیعتی بی قرار، بی آرام و زود تنجر نشان می‌دهند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این ویژگی‌ها با توانایی‌های گفتاری و ذاتی کودکان در ارتباط است. اگرچه پرخاشگری در کودکان به عنوان یک پدیده طبیعی مطرح است، اما اگر به صورت مکرر یا بر اساس یک الگوی مشخص رخ دهد، ممکن است به خطر افتد. این نوع رفتار پرخاشگرانه معمولاً ناشی از ناتوانی کودک در کنترل خشم، عوامل بیولوژیکی، نقص‌های رفتاری والدین، یا کمبود مهارت‌های ارتباطی است.

پرخاشگری در کودکان به صورت‌های مختلف، از جمله فیزیکی، عاطفی و روانی قابل مشاهده است. اگرچه این رفتار بخشی از رشد طبیعی کودک است، اما انتظار می‌رود که کودکان بتوانند در محیط مدرسه احساسات خود را کنترل کرده و مدیریت نمایند. بنابراین، آغاز آموزش مهارت‌های مرتبط با کنترل خشم و پرخاشگری از سن کمتر، می‌تواند احتمال موفقیت در مقابله با این رفتارها را افزایش دهد.

راهکارهای برخورد با کودکان پرخاشگر:

• شناسایی علت پرخاشگری: اولین قدم برای مقابله با پرخاشگری در کودکان، شناسایی علت آن است.
• ایجاد یک محیط امن و آرام: کودکانی که در محیط امن و آرامی زندگی می کنند، کمتر احتمال دارد که رفتار پرخاشگرانه داشته باشند.
• آموزش مهارت های حل مسئله: به کودک خود کمک کنید تا یاد بگیرد چگونه با مشکلات و ناامیدی ها به طور مسالمت آمیز کنار بیاید.
• تقویت رفتارهای مثبت: رفتارهای مثبت کودک خود را تشویق و تقویت کنید.
• ایجاد نظم و انضباط: برای کودک خود قوانین و محدودیت های مشخصی تعیین کنید و در صورت عدم رعایت آنها، عواقب منطقی را اعمال کنید.
• در صورت نیاز، از کمک حرفه ای استفاده کنید: اگر پرخاشگری کودک شما شدید یا مداوم است، از یک متخصص روانشناسی کودک کمک بگیرید.

مقالات مرتبط : درمان پرخاشگری در بزرگسالان